صلوات در اصل توجه به ولایت است

مناجات شعبانیه حاوی نکات متعددی درباره کیفیت ارتباط بنده با خداوند و بیان جنبه های مختلف ادب برای آگاهی از چگونگی طلب شایسته از خداست. برای بهره بردن از مضامین این دعا در آخرین روزهای ماه شعبان و ورود شایسته تر به ماه میهمانی خدا و به منظور آشنایی بیشتر و تفسیر برخی از فرازهای این مناجات که علمای زیادی خواندن و توجه به آن را توصیه کرده اند، خبرنگار ایکنا از همدان، با محمدرضا فریدونی، عضو کانون دعاپژوهی صادقین و مدرس گروه معارف دانشگاه بوعلی سینا همدان، گفت وگویی کرده است که مشروح آن را در زیر می خوانیم:

ایکنا _ اهمیت دعا و مناجات با پروردگار در اسلام چیست؟

ائمه اطهار علیهم السلام همواره به مناجات با خداوند تاکید داشته اند. در همین راستا امام علی(ع) می فرماید «مؤمن باید وقت خود را به سه قسمت کند؛ یک قسمت به مناجات خدا بپردازد، قسمتی را به محاسبه خویش اشتغال ورزد و قسمتی را اختصاص به لذت های حلال و شایسته دهد.»

خوب است که انسان ساعتی و وقتی را برای خلوت با خدای خود قرار دهد، معمولا صاحبدلان و کسانی که از حالات خویش غافل نیستند و دنبال لطائف و رحمت های خاص خداوند هستند قدر این ایام را می دانند. در سه ماه رجب، شعبان و رمضان به دنبال این هستند که ظرف وجود خود را در مقابل فیض الهی قرار دهند. اینکه ساعتی از شبانه روز را سعی کنند از دل مشغولی های زندگی دور باشند و به مناجات بپردازند.

مناجات با خدا موضوعی است که بسیار مورد تأکید ائمه معصومین علیهم السلام است. امام سجاد(ع) در صحیفه سجادیه می فرماید «الهی هب لی الانس بک و بأولیائک و اهل طاعتک، خداوندا به من روزی کن که بتوانم با تو انس بگیرم و با تو مناجات کنم». یکی از دعاهای ماه شعبان که بسیار بر آن تاکید شده مناجات شعبانیه است. این مناجات پرمحتوا و عمیق است، به جای پرداختن به خیالات واهی و نفس خود، خوب است که به خواندن مناجات شعبانیه و احوال دل زار خود بپردازیم.

برخی از مفسران معتقدند بین دعا، ندا و مناجات تفاوتی نیست، اما بین این سه تفاوت هایی وجود دارد، دعا یعنی خداوند را خواندن، وقتی از عبارت ندا استفاده می کنیم، خواندن خدا با صدای بلند و از دور، ناشی از اینکه بنده در سختی و تنگنا قرار گرفته است، مناجات و نجوا نیز درخواست و گفت وگوی سری و محرمانه است در مواقعی که خداوند به انسان رو کرده و انسان به خدا نزدیک شده نجوا و مناجات می کند.

اگر مراحل درخواست از خداوند را بخواهیم به ترتیب بگوییم ابتدا دعا، بعد ندا و بعد مناجات است که نزدیک ترین حالت درخواست از خداوند مناجات است. در اصل مناجات لطف خدا در حق بنده مؤمن است.

ایکنا _ مناجات شعبانیه با صلوات آغاز می شود در مورد جایگاه صلوات در این مناجات بفرمایید.

مناجات شعبانیه با صلوات بر پیامبر و اهل بیت ایشان آغاز می شود. صلوات بالاترین ذکری است که اولیای خدا در مسیر سلوکی خود به آن مقید هستند. از مرحوم آیت الله حسین یعقوبی نقل شده است که «روزی از خداوند خواستم آتش جهنم را به من نشان دهد تا ببینم چگونه است. سپس، آتش جهنم بر من نمایان شد. ذکرهای مختلفی را تلاوت کردم اما با قرائت صلوات آتش جهنم دور و ناپدید شد.»

به صلوات نباید با دید سطحی نگاه کرد. صلوات در اصل توجه به ولایت است با ولایت است که می توان آتش جهنم را از خود دور کرد، مسیر رسیدن به توحید ولایت است. همچنین فرستادن روزانه صلوات باعث برکات مادی و معنوی می شود.

روزی شخصی نزد پیامبر اسلام(ص) رفتند و از ایشان پرسیدند منظور از آیه «إِنَّ اللَّهَ وَمَلَائِکَتَهُ یُصَلُّونَ عَلَی النَّبیِّ ۚ یَا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَیْهِ وَسَلِّمُوا تَسْلِیمًا» (احزاب / آیه 56) چیست؟ پیامبر فرمودند دو فرشته وجود دارند که هرگاه مسلمانی نام مرا بشنود و صلوات بفرستد فرشتگان می گویند این شخص آمرزیده شود.

پیامبر(ص) آیینه تمام نمای حق و راه معرفت حق است، چنین کسی با چنین جایگاهی بر هر چیز دیگری مقدم است. دعا و مناجات را با صلوات یا درود آغاز می کنیم، درود یک واژه نیست بلکه یک حقیقت است به معنای رحمت خاص حق. از این رو صلوات از اسرار معارف ناب اسلامی است که نباید از این حقیقت والا غفلت کنیم.

ایکنا _ انسان چه نیازی به دعا و مناجات دارد؟

یکی از آثار دعا و مناجات با حق تعالی این است که در انسان امنیت روانی ایجاد می کند، آیت‎الله سید حسین یعقوبی می گوید انسان در زندگی خود نیاز به یک نقطه اتکا و پشتیبان دارد، انسان باید بداند و بتواند که در خانه خدا برود. اگر قرار است آرامشی به انسان برسد از مجاری فیض الهی می رسد.

ایکنا _ چرا گاهی عبادات ما مورد قبول نمی شوند؟

عزت و ذلت هر آدمی، دست خداوند است و فهمیدن این موضوع  مقدمه توحید واقعی است. یکی از صفات رذیله ای که باعث نابودی عبادات و عزت شخص است، این است که شخص دچار ریا شده و منفعت و عزت خود را به دست مردم می بیند. اما باید توجه داشت که فقط خداوند است که می تواند به کسی عزت دهد و شخص را در بالاترین مرتبه آن قرار دهد، فهمیدن این موضوع مقدمه توحید واقعی است.

یادآور می شود؛ در گفت وگو بعدی شرح فرازهای اولیه این مناجات را بیان می کنیم.

انتهای پیام